Pszczewski Park Krajobrazowy utworzono w roku 1986 r. Początkowo składał się z dwóch odrębnych części: jednej w województwie lubuskim i drugiej położonej w Wielkopolsce, połączonych wspólną otuliną. Obecnie całość Parku zlokalizowana jest w województwie lubuskim, na terenie gmin Międzyrzecz, Przytoczna, Pszczew i Trzciel, a jego powierzchnia wynosi 9724,01ha. Park nie posiada otuliny.

Głównym skarbem Parku są wody powierzchniowe oraz urozmaicona rzeźba terenu. Jeziora położone są głównie w obrębie rynny jezior pszczewskich o długości ok. 30km. Ich czyste wody zachęcają do wypoczynku i sportów wodnych. Turystycznie wykorzystywana jest również rzeka Obra, na której organizowane są spływy kajakowe. Jeziora w większości mają wydłużony kształt, a najdłuższym z nich jest jezioro Chłop o długości 4150m. Wielkość zbiorników wodnych jest bardzo urozmaicona: od małych oczek wodnych po rozległe, często połączone ze sobą ciekami wodnymi jeziora. Do największych z nich zaliczmy jeziora: Lubikowskie (277,5 ha), Chłop (222,5 ha), Wielkie (202,5 ha) oraz Szarcz (163,5ha). Linie brzegowe jezior urozmaicone są licznymi zatoczkami, półwyspami i wyspami. Większość z jezior na terenie parku ma zalesione zlewnie, co jest najlepszym gwarantem jakości wód. Cały Park charakteryzuje się zmienną rzeźbą terenu powstałą na skutek działalności lądolodu i spływu jego wód. Charakterystyczne są tutaj pagórki kemowe o różnych wysokościach. Równie ważnym elementem krajobrazu są lasy. Są to głównie bory sosnowe, w których latem zbierać można jagody, a jesienią znaleźć obfitość grzybów. Charakter borów sprawia, że są one chętnie odwiedzane przez turystów we wszystkich porach roku. Z tej przyczyny na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w lasach wytyczono liczne ścieżki rowerowe i piesze. Nadleśnictwa wyznaczyły także miejsca postoju oraz pola namiotowe i kempingowe. W rynnach polodowcowych, dolinie rzeki i obniżeniach terenu rosną również bory mieszane świeże i lasy liściaste.

Podstawy prawne utworzenia Pszczewskiego Parku Krajobrazowego:

Uchwała nr V/75/19 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 15 kwietnia 2019 r. w sprawie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego
http://www.bip.ires.pl/gfx/zpkwl/files/Akty_prawne/2019/Uchwala_V_75_19__w_spr_PPK.PDF

Szatę roślinną Parku tworzą głównie bory sosnowe, wśród których ukryte są liczne, różnej wielkości jeziora, oczka wodne i tereny podmokłe. Ponad 68 % powierzchni Parku pokrywają lasy. Tymczasem jeszcze w połowie ubiegłego wieku obszar zajmowany obecnie przez Park był w przewadze użytkowany rolniczo. Pamiątką po tamtych czasach są liczne głowiaste wierzby teraz rosnące wśród śródleśnych duktów, a kiedyś na skrajach pól i na miedzach. Szacuje się, że około 50% powierzchni leśnych w parku zajmują młode, mające około 50 lat drzewa, a drzewostan starszy od 80-90 lat stanowi niewiele ponad 10%. Żyźniejsze stanowiska w dolinie Obry oraz fragmenty rynien jeziornych porasta bór mieszany świeży, w którym przeważają drzewostany starsze. W borze mieszanym obok sosen rosną głównie dęby lub buki. Gatunki podszytowe to jałowiec, jarzębina, leszczyna, kruszyna i trzmielina. W runie występuje wiele gatunków mchów i paproci.

 

Zupełnie odmienna roślinność występuje na nasłonecznionych, stromych stokach mis jeziornych, lub związana jest z wodami stojącymi. Całość uzupełniona jest zbiorowiskami o charakterze antropogenicznym tj. polami oraz łąkami. Flora Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, ze względu na swoje bogactwo była przedmiotem badań już w latach 70 – tych XX w. W tym zróżnicowanym obszarze do chwili obecnej udokumentowano obecność ok. 800 gatunków roślin naczyniowych, 77 gatunków mchów i 9 gatunków wątrobowców. Wśród roślin 8 gatunków objętych jest prawną ochroną ścisłą, a 20 ochroną częściową. Rosną tu takie gatunki jak: rosiczka okrągłolistna, rojnik pospolity, storczyk plamisty. Głównymi zagrożeniami dla zachowania roślinności w Parku są niekontrolowany rozwój turystyki oraz ekspansja obcych gatunków roślin o charakterze inwazyjnym np. czeremchy amerykańskiej.

Ptaki - połączenie sprzyjających warunków przyrodniczych spowodowało wystąpienia na terenie Parku wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym rzadkich i chronionych. Szczególnie warte uwagi są ptaki, których zanotowano ponad 200 gatunków, z czego ok. 140 to gatunki lęgowe. Do najliczniejszych grup zaliczamy gatunki wodne, związane z dużą liczbą jezior i rzek (łabędź niemy, gęgawa, krzyżówka, perkoz dwuczuby i łyska). Druga najliczniejsza grupa to gatunki leśne, których zanotowano ok. 65 gatunków. Trzecia grupa to ptaki terenów otwartych łąki i pól (pliszka żółta, trznadel, skowronek). Ostatnia grupa związana jest z sąsiedztwem siedzib ludzkich tzw. gatunki synantropijne, których jest ok. 20, w tym: wróbel, mazurek, kawka, czy sikory i szpaki. Na terenie Parku aż 42 gatunki wymienione zostały w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Są to m.in. lelek, bocian czarny, trzmielojad oraz bielik, co przyczyniło się do utworzenia Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB080005 „Jeziora Pszczewskie i dolina Obry” oraz rezerwatu przyrody „Jezioro Wielkie”.

Ssaki - liczną grupę organizmów Parku stanowią ssaki, których jest aż 52 gatunki, w tym 1 jeżokształtny, 4 ryjówkokształtne, 12 nietoperzy, 2 zajęczaki, 15 gryzoni, 13 drapieżnych i 5 parzystokopytnych, a wśród nich 29 gatunków wyróżnia się ochroną prawną. Do parku powrócił wilk, którego ulubioną zdobyczą są dziki, jelenie oraz sarny licznie występujące na obszarach leśnych. Na terenach nadwodnych krajobraz kształtowany jest przez bobry, które swą działalnością (poprzez zalewanie) potrafią go zmieniać w bardzo krótkim czasie. Nowymi mieszkańcami Parku są między innymi norka amerykańska, szop pracz, czy jenot azjatycki, które są obce Polskiej faunie.

 

Ryby - wody stanowiące aż 13,47 % Parku zapewniają bogactwo życia wodnego w tym ok. 30 gatunków ryb, należące do 10 rodzin. Z ciekawych gatunków wymienić można piskorza, sielawę, węgorza, lina, jazia, kozę i szczupaka. Na skład gatunkowy wpływ mają też gatunki allochtoniczne, takie jak sumik karłowaty, amur biały czy tołpyga biała, które do wód otwartych dostały się prawdopodobnie ze stawów hodowlanych. Większość jezior Parku i rzeka Obra są regularnie zarybiane, a głównym sposobem pozyskiwania ryb są połowy amatorskie (za wyjątkiem jeziora Wielkiego i jeziora Mały Gołyń objętych ochroną rezerwatową).

Płazy i Gady – jest to kolejna niezwykle ciekawa grupa organizmów w Parku. Jak do tej pory rozpoznano w parku 13 gatunków płazów i 7 gatunków gadów i jest to prawdopodobnie lista zamknięta. Nie należy spodziewać się nowych odkryć dlatego, że jest to pełna lista gatunków obszarów niżu. Wszystkie one podlegają prawnej ochronie gatunkowej, a ich środowisko życia związane jest z obszarami wodnymi i podmokłymi. W małych oczkach wodnych spotkać można traszkę zwyczajną i traszkę grzebieniastą, rzekotkę drzewną, kumaka nizinnego i grzebiuszkę ziemną. Znane są też archiwalne stanowiska występowania żółwia błotnego. Oprócz ochrony prawnej podejmowane są również działania z zakresu ochrony czynnej, poprzez odtwarzanie zanikłych zbiorników wodnych lub pogłębianie tych istniejących.

Owady - w Parku spotkać też można liczne i ciekawe grupy owadów. Na terenie Parku nie były dotąd prowadzone kompleksowe badania nad owadami, a jedynie nad ich wybranymi grupami. W latach 2016 – 2019 przeprowadzono inwentaryzację motyli dziennych PPK, która wykazała występowanie na tym obszarze 56 gatunków. Badania prowadzone były również nad motylami nocnymi. Łącznie na terenie Parku stwierdzono występowanie ok. 98 gatunków bezkręgowców.

Taka obfitość gatunków na pewno przypadnie do gustu fotografom oraz osobom lubiącym obserwacje zwierząt w ich naturalnym środowisku.

Wody zajmują ok. 13 % pow. Parku. Są to jeziora rynny Zbąszyńskiej o różnej wielkości oraz rzeka Obra. Łącznie na tym obszarze znajduje się 31 jezior o powierzchni powyżej 10 ha i wiele mniejszych. Liczne są oczka wodne i torfowiska. Największym, o powierzchni 314,6 ha jest Jezioro Lubikowskie. Jego maksymalna głębokość wynosi 35 m a przeźroczystość wody sięga w nim 6 metrów. Kolejne, niezwykle malownicze to jezioro Chłop o powierzchni 227,8 ha i głębokości 23 m. Stan czystości wód jest różny i zależy od lokalizacji jeziora. W północnej i środkowej części Parku jeziora są głębokie a ich wody czyste. Najlepsze jakościowo wody posiadają jeziora: Rokitno, Lubikowskie, Chłop i Szarcz. W części południowej położone są płytkie, żyzne i przepływowe jeziora: Wielkie i Rybojadzkie. Średnia ich głębokość wynosi około 3 metry. Rzeka Obra wywiera największy wpływ na procesy w nich zachodzące. Kształtuje reżim hydrologiczny podnosząc lub obniżając stany wód i wnosząc do jezior znaczącą ilość substancji pokarmowych oraz osadów. Nie pozostaje to bez wpływu na stan czystości. Z analizy dokumentów kartograficznych dowiadujemy się o znacznym zmniejszeniu się powierzchni i głębokości jezior na przestrzeni ostatnich 100 lat ich historii. Widoczne jest także zwiększenie udziału roślinności przybrzeżnej, które świadczy o wzroście ich żyzności.

W krajobrazie Parku spotkamy też jeziora małe, tak zwane oczka. Powstały wskutek wytopienia się brył martwego lodu, zagrzebanych w osadach polodowcowych. Duża część, szczególnie mniejszych i płytkich zbiorników wodnych zarosła, tworząc torfowiska, które w większości zmeliorowane, stanowią łąki okresowo podtapiane bądź porośnięte są lasem. Największy obszar podmokły spotkać można w północnej części Parku, w okolicach wsi Brzeżno.

Obra płynie w szerokiej na 4-5 km dolinie, ciągnącej się od Zbąszynia do Międzyrzecza. Jest to typowa, leniwie płynąca rzeka nizinna. Wypływając z jeziora Rybojady ma przebieg prawie prostolinijny, natomiast poniżej Policka, posiada już rozwinięte, liczne meandry, łachy i starorzecza. Z czasem tereny zalewowe Obry zmeliorowano dla potrzeb rolnictwa. W krajobrazie doliny pojawiły się łąki, pastwiska a nawet grunty orne. W Rybojadach zbudowano jaz iglicowy, którego zadaniem jest regulowanie przepływów Obry na terenie parku. Z doliną Obry związane są liczne tereny podmokłe.

 

Teren Pszczewskiego Parku Krajobrazowego jest często odwiedzany przez turystów. Doceniają oni walory krajobrazowe, przyrodnicze i historyczne Parku. Szczególne znaczenie dla uprawiania turystyki mają liczne jeziora oraz rzeka Obra. Na terenach gmin istnieje sieć ośrodków wypoczynkowych, punktów informacji oraz szlaków turystycznych pieszych, rowerowych i kajakowych. Ośrodki wypoczynkowe są zlokalizowane przede wszystkim nad jeziorami Chłop, Szarcz i Jeziorem Lubikowskim.

 W sali ekspozycyjnej odwiedzający Ośrodek mogą obejrzeć wystawy o tematyce przyrodniczej, a dzieci poznawać treści przyrodnicze bawiąc się planszami i tablicami edukacyjnymi.  

Dla grup zorganizowanych pracownicy Pszczewskiego Parku Krajobrazowego prowadzą zajęcia terenowe. Miłośnicy przyrody odkryją też wiele ciekawych miejsc w najbliższym otoczeniu Ośrodka m.in.: ogród dendrologiczny. Na terenie Ośrodka znajduje się także zadaszone miejsce na ognisko oraz parking dla gości.

  Dla turystów kwalifikowanych chcących poznać najpiękniejsze zakątki Pszczewskiego Parku Krajobrazowego wytyczono szlaki piesze, rowerowe i kajakowe.

TRASY TURYSTYCZNE ROWEROWE

• Trasa żółta (ok. 35 km) – Z Pszczewa do Policka, przekraczamy rzekę, dalej do Janowa, Siercza i Rybojad. Większość trasy prowadzi po drogach asfaltowych.
• Trasa zielona (ok. 37 km) – Z Lubikowa do Pszczewa dalej do Borowego Młyna i Trzciela.
• Trasa zielona R1 (ok. 22,6 km) – Z Bobowicka dalej Policko, Pszczew, Stoki, Dormowo. Trasa prowadzi po drogach asfaltowych i gruntowych.

  SZLAK KAJAKOWY

Rzeką Obrą: długość ok. 28 km z Trzciela do Żółwina.

Warto także wspomnieć, że przez PPK wiedzie międzynarodowa droga rowerowa z Poznania do Frankfurtu.

 

Na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego w 1999 roku w miejscowości Pszczew został wybudowany Ośrodek Edukacji Przyrodniczej (OEP). W Ośrodku odbywają się zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Zajęcia w budynku OEP odbywają się w formie prelekcji lub warsztatów, a najczęstszymi metodami stosowanymi podczas zajęć są metody aktywne. Uczestniczące w zajęciach w budynku Ośrodka dzieci uczą się przyrody i poznają ją przez zabawę, doświadczenie i obserwacje (np. mikroskopowe). W ramach prowadzonej edukacji realizowanych jest kilkanaście tematów dostosowanych do wieku uczestników zajęć.

Tematyka zajęć obejmuje m.in.: walory przyrodnicze i krajobrazowe PPK, ekosystem lasu, jeziora, rzeźbę polodowcową, ochronę przyrody i jej formy, zagrożenia i sposoby ochrony głównych elementów środowiska przyrodniczego. Często prowadzone są obserwacje ornitologiczne nad jeziorami. Wśród typowo przyrodniczych tras jest jedna ukazująca historię Pszczewa i jego zabytki.

Rolę zaplecza dydaktyczno-naukowego Pszczewskiego Parku Krajobrazowego spełnia zbudowany w 1999 roku budynek Ośrodka Edukacji Przyrodniczej, położony w pobliżu jeziora Szarcz w Pszczewie. Na wyposażenie budynku składają się: sala konferencyjna (max 50 miejsc siedzących), sala ekspozycyjno-dydaktyczna (25 miejsc siedzących), pracownia biologiczno-chemiczna (15 stanowisk mikroskopowych), a także wjazd dla wózków osób niepełnosprawnych (tylko w części przyziemnej budynku, do sali ekspozycyjnej). W sali ekspozycyjnej zobaczyć można stałą wystawę o tematyce przyrodniczej, a najmłodsi mogą pobawić się układając prawidłowo elementy tablic edukacyjno-przyrodniczych. Aby uatrakcyjnić otoczenie wokół budynku utworzono kilka zewnętrznych ekspozycji edukacyjno-przyrodniczych, wśród których na uwagę zasługuje: ogród dendrologiczny, staw dydaktyczny z kładką, ekspozycja skrzynek lęgowych, oraz „mini“ ścieżka przyrodnicza z tablicami informacyjnymi i grami. Dla grup dzieci i młodzieży przebywających na zajęciach w Ośrodku zbudowano wiatkę z miejscem na ognisko.

Ścieżki przyrodniczo - edukacyjne na terenie Parku

Największy udział w prowadzonej w Parku edukacji zajmują prelekcje i warsztaty. Dużym zainteresowaniem cieszą się wycieczki terenowe i zajęcia na ścieżkach przyrodniczo-edukacyjnych. Realizując działalność edukacyjną pracownicy parku wyznaczyli 3 ścieżek przyrodniczo - edukacyjnych o łącznej długości 10 km gdzie realizowane są terenowe zajęcia z dziećmi i młodzieżą.

• Ścieżka przyrodnicza „Wokół pszczewskiej Góry Wysokiej” (dł. ok. 5 km) wytyczona jest wokół malowniczego ozu, wśród lasów i jezior. Obszar po którym wiedzie ścieżka wyróżnia się młodą rzeźbą polodowcową, wśród której dominuje wzniesienie ozowe porośnięte lasami i jeziora położone w rynnach polodowcowych. Przejście ścieżką zajmuje ok. 2,5 h a realizowane na nie tematy dotyczą ekosystemów jeziora i lasu oraz poznawania gatunków drzew i krzewów i obserwacji życia w lesie.
• Ścieżka kulturowo-przyrodnicza „Pszczew dawniej i dziś” (dł. ok. 2 km) prowadzi pełnymi uroku uliczkami Pszczewa, a powstała po to by ukazać historię tej miejscowości, jego zabytki ale również zwrócić uwagę na położenie Pszczewa nad jeziorem i ukazać jego znaczenie dla atrakcyjności turystycznej tej miejscowości. Przejście ścieżką zajmuje ok. 1,5 h.
• Ścieżka przyrodnicza „Jeziora Gołyńskie” (dł. ok. 3 km) prowadzi przez różnowiekowe bory sosnowe w pobliżu dwóch jezior, pomiędzy którymi położony jest rezerwat przyrody „Jeziora Gołyńskie. Na ścieżce omawiane są tematy związane z rodzajami form ochrony przyrody w Polsce na przykładzie rezerwatu przyrody, rozpoznawaniem gatunków roślin, głównie drzew i krzewów oraz tematy związane z ekosystemem jeziora i procesem jego zarastania, gospodarką leśną.

---

Zapraszamy na zajęcia do sali ekspozycyjno – dydaktycznej w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej. Sala wyposażona jest w tablice dydaktyczne, eksponaty przyrody ożywionej i nieożywionej oraz gry zachęcające do czynnego udziału w prowadzonych zajęciach. W sali zajęcia prowadzone są dla grupy liczącej do 25 osób.

 

Nowe tematy zajęć realizowanych w Ośrodku Edukacji Przyrodniczej w Pszczewie:

Temat: LABORATORIUM MAŁEGO NAUKOWCA

CEL:zapoznanie uczestników z funkcjonowaniem laboratorium poprzez zabawę.
SPOSÓB REALIZACJI: Zajęcia laboratoryjne, podczas których:
- omawiamy zasady bezpieczeństwa w laboratorium,
- „eksperymentujemy” z bańkami mydlanymi,
- sporządzamy magiczne mikstury: tworzymy własne koło barw,
- poznajemy świat bakterii: sporządzamy pożywkę dla bakterii, obserwujemy kultury bakterii pod mikroskopem. .
POMOCE DYDAKTYCZNE: mikroskopy świetlne i dofinansowane przez WFOSiGW - zestawy wyposażenia doświadczalnego, zestawy szkiełek podstawowych i nakrywkowych, zestawy narzędzi do preparowania, garnki 6l do doświadczeń, ochronne: fartuszki, okulary oraz rękawiczki.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: grupy przedszkolne, uczniowie szkół podstawowych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 1-1,5 godz.
NAJLEPSZY OKRES: cały rok.

---

Temat: ŚWIAT POD MIKROSKOPEM

CEL:Nauka obsługi mikroskopu świetlnego oraz zrozumienie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: Zajęcia laboratoryjne, podczas których:
- uczymy się zasad zachowania się w laboratorium,
- poznajemy budowę oraz uczymy się obsługi mikroskopu świetlnego,
- obserwujemy zebrane przez uczestników zajęć części roślinne oraz fito- i zooplankton,
- odkrywamy świat owadów w powiększeniu. .
POMOCE DYDAKTYCZNE: mikroskopy świetlne oraz dofinansowane przez WFOSiGW - zestawy wyposażenia doświadczalnego, zestawy szkiełek podstawowych i nakrywkowych, zestawy narzędzi do preparowania.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: grupy przedszkolne, uczniowie szkół podstawowych i gimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 1-1,5 godz.
NAJLEPSZY OKRES: cały rok.

---

Temat: LABORATORIUM EKO-BADACZA – POROZMAWIAJMY O POWIETRZU

CEL:Zrozumienie przez uczestników zajęć negatywnego wpływu zanieczyszczeń powietrza na organizmy żywe, poznanie mechanizmu powstawania kwaśnych deszczy, poznanie sposobów ograniczania zanieczyszczeń powietrza, poznanie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: - prezentacja multimedialna wprowadzająca w temat,
- doświadczenie laboratoryjne wyjaśniające mechanizm powstawania kwaśnych deszczy – badanie zachowania się dwutlenku siarki wobec wody i kredy,
- doświadczenie laboratoryjne obrazujące działanie dwutlenku siarki na barwę kwiatów,
- porosty jako przykład organizmów wskaźnikowych jakości powietrza – określenie czystości powietrza w okolicy Ośrodka przy pomocy skali porostowej,
- dyskusja na temat możliwości ograniczania zanieczyszczeń powietrza. .
POMOCE DYDAKTYCZNE: mikroskopy świetlne i dofinansowane przez WFOSiGW - zestaw do badania stanu powietrza, w tym zanieczyszczenia i hałasu, walizka eko-badacza, konduktometr, termometr laboratoryjny bezrtęciowy.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 1,5-2 godz.
NAJLEPSZY OKRES: cały rok.

---

Temat: LABORATORIUM EKO-BADACZA – WODA I GLEBA

CEL:Określenie stanu wody i gleby na badanym obszarze, poznanie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: - prezentacja multimedialna wprowadzająca w temat,
- doświadczenia laboratoryjne: oznaczanie twardości i pH wody, wykrywanie fosforanów, azotanów i amonu w wodzie,
- doświadczenia laboratoryjne: wykrywanie azotanów i amonu w glebie (porównanie próbki z pola uprawnego i z terenu zieleni),
- praca z mikroskopem świetlnym – obserwacja drobnych organizmów wodnych – fito- i zooplanktonu. .
POMOCE DYDAKTYCZNE: mikroskopy świetlne oraz dofinansowane przez WFOSiGW - zestaw do badania stanu powietrza, w tym zanieczyszczenia i hałasu, walizka eko-badacza.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 1,5-2 godz.
NAJLEPSZY OKRES: cały rok.

---

Temat: ZOSTAŃ PRZYJACIELEM PSZCZÓŁ!

CEL:Inspirowanie do działań na rzecz poprawy warunków życia pszczół, kształtowanie postaw przyjaznych pszczołom.
SPOSÓB REALIZACJI: - rozmowa na temat roli zapylaczy oraz ich potrzeb życiowych,
- gra terenowa ucząca postaw przyjaznych pszczołom.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 2-3 godz.
NAJLEPSZY OKRES: kwiecień-sierpień.

---

Temat: POMAGAMY JEŻOM + ŚWIAT POD MIKROSKOPEM

CEL:Inspirowanie do działań na rzecz poprawy warunków życia jeży, kształtowanie postaw przyjaznych jeżom + nauka obsługi mikroskopu świetlnego oraz zrozumienie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: - rozmowa na temat jeży oraz potrzeby ich ochrony, - budowa domku dla jeży.
Zajęcia laboratoryjne, podczas których:
- uczymy się zasad zachowania się w laboratorium,
- poznajemy budowę oraz uczymy się obsługi mikroskopu świetlnego,
- obserwujemy zebrane przez uczestników zajęć części roślinne oraz fito- i zooplankton,
- odkrywamy świat owadów w powiększeniu.
POMOCE DYDAKTYCZNE: mikroskopy świetlne oraz dofinansowane przez WFOSiGW - zestawy wyposażenia doświadczalnego, zestawy szkiełek podstawowych i nakrywkowych, zestawy narzędzi do preparowania, szalki Petriego.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 2-2,5 godz.
NAJLEPSZY OKRES: wrzesień-listopad.

---

Temat: EKOSYSTEM LASU

CEL:Zrozumienie złożoności ekosystemu leśnego, zależności jednych organizmów od drugich oraz powiazań człowieka z lasem.
SPOSÓB REALIZACJI: - spacer wokół pszczewskiej Góry Wysokiej,
- rozmowa na temat gatunków drzew, ochrony czynnej ptaków, śladów zwierząt, grzybów jadalnych i niejadalnych,
- wypełnienie karty pracy „Człowiek a las”.
POMOCE DYDAKTYCZNE: lornetki, przewodniki do oznaczania roślin i zwierząt.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 3-4 godz.
NAJLEPSZY OKRES: cały rok.

---

Temat: DOTYKAMY OTACZAJĄCĄ NAS PRZYRODĘ + ŚWIAT POD MIKROSKOPEM

CEL:Próba kontaktu z fauną i florą za pomocą różnego typu sprzętu - sposoby podglądania przyrody + nauka obsługi mikroskopu świetlnego oraz zrozumienie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: Wycieczka w terenie, podczas której uczymy się:
- jak dotknąć motyla, aby go nie uszkodzić, a dobrze określić gatunek? (wykorzystanie siatki do łapania motyli, dokumentacja fotograficzna – aparat fotograficzny),
- jak złapać żabę lub ropuchę by uniknąć bezpośredniego kontaktu z płazem? (wykorzystanie siatki do łapania płazów i gadów, dokumentacja fotograficzna – aparat fotograficzny),
- jak podglądać ptaki, aby ich nie płoszyć i nie niepokoić? (wykorzystanie lornetek do obserwacji ptaków),
Zajęcia laboratoryjne, podczas których:
- uczymy się zasad zachowania się w laboratorium,
- poznajemy budowę oraz uczymy się obsługi mikroskopu świetlnego,
- obserwujemy zebrane przez uczestników zajęć części roślinne oraz fito- i zooplankton,
- odkrywamy świat owadów w powiększeniu.
POMOCE DYDAKTYCZNE: lornetki, przewodniki do oznaczania roślin i zwierząt, mikroskopy świetlne oraz dofinansowane przez WFOSiGW – siatka, zestawy wyposażenia doświadczalnego, zestawy szkiełek podstawowych i nakrywkowych, zestawy narzędzi do preparowania, szalki Petriego.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 2-4 godz.
NAJLEPSZY OKRES: kwiecień – wrzesień.

---

Temat: ZORIENTUJ SIĘ W TERENIE + ŚWIAT POD MIKROSKOPEM

CEL:Próba kontaktu z fauną i florą za pomocą różnego typu sprzętu - sposoby podglądania przyrody + nauka obsługi mikroskopu świetlnego oraz zrozumienie zasad pracy w laboratorium.
SPOSÓB REALIZACJI: Wycieczka w terenie (dojazd autokarem do miejscowości Borowy Młyn), podczas której:
- uczymy się jak posługiwać się kompasem i prawidłowo orientować mapę względem kierunków świata,
- określamy położenie siedmiu punktów orientacyjnych na mapie topograficznej,
- dyskutujemy na temat form ochrony przyrody, poznając jednocześnie rezerwat przyrody „Jeziora Gołyńskie”,
- zbieramy wspólnie materiał do późniejszych obserwacji mikroskopowych.
Zajęcia laboratoryjne, podczas których:
- uczymy się zasad zachowania się w laboratorium,
- poznajemy budowę oraz uczymy się obsługi mikroskopu świetlnego,
- obserwujemy zebrane przez uczestników zajęć części roślinne oraz fito- i zooplankton,
- odkrywamy świat owadów w powiększeniu.
POMOCE DYDAKTYCZNE: kompasy, karty pracy z mapą topograficzną, mikroskopy świetlne oraz dofinansowane przez WFOSiGW - zestawy wyposażenia doświadczalnego, zestawy szkiełek podstawowych i nakrywkowych, zestawy narzędzi do preparowania, szalki Petriego.
PRZEDZIAŁ WIEKOWY: uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych.
CZAS TRWANIA ZAJĘĆ: 2-4 godz.
NAJLEPSZY OKRES: marzec – listopad.

Zapraszamy do udziału w zajęciach edukacyjnych dla dzieci i młodzieży, urozmaiconych poprzez wykorzystanie pomocy naukowych, zakupionych dzięki dofinansowaniu ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.

Po zakończeniu zajęć zachęcamy do skorzystania z możliwości zorganizowania ogniska w wiacie edukacyjnej z paleniskiem, której budowa została dofinansowana ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.

Możliwe jest również przeprowadzenie warsztatów o tematyce przyrodniczej dla nauczycieli.

Cennik wynajmu pomieszczeń edukacyjnych oraz zorganizowania ogniska

 

Rodzaj usługi	Cena
Wynajem sali	dzieci - 35 zł/h dorośli - 70 zł/h
Ognisko (może być połączone z edukacją)	50 zł/h

 

ZAPRASZAMY!

Zapraszamy do galerii zdjęć Pszczewskiego Parku Krajobrazowego WEJŚCIE

Na terenie parku utworzono 3 rezerwaty przyrody chroniące w szczególności cenne elementy przyrody są to:

„Dąbrowa na wyspie” – (rezerwat leśny) świetlista dąbrowa rosnąca na 4,40 ha wyspie jeziora Lubikowskiego. W runie na uwagę zasługuje rosnąca tu pospolicie konwalia majowa oraz lilia złotogłów i występujący w formie płożącej bluszcz pospolity.

„Jeziora Gołyńskie” – (rezerwat krajobrazowy) powołany w celu ochrony roślinności bagiennej oraz procesu zarastania jeziora. Spotyka się tu stanowiska rzadkich i ginących gatunków roślin jak kłoć wiechowata czy rosiczka.

„Jezioro Wielkie” – (rezerwat faunistyczny) obejmuje on jezioro oraz przylegający do niego fragment starodrzewia sosnowego i obszar szuwarowy. Stwierdzono tu ponad 140 gatunków ptaków z czego aż 80 to gatunki lęgowe. W okresie wędrówek na jeziorze koncentrują się duże stada ptaków wodnych, głównie kaczek i gęsi. Na jednej z wysp zlokalizowana jest kolonia kormorana czarnego.

Wiekowe, pojedyncze drzewa, ich grupy lub aleje o dużych walorach przyrodniczych objęto opieką i utworzono pomniki przyrody. W parku są to głównie dęby i lipy.

W obniżeniach terenu i położonych w nich: bagnach, oczkach wodnych, torfowiskach, podmokłych łąkach i trzcinowiskach, zaroślach łozowych utworzono 6 użytków ekologicznych, w celu ochrony wartości przyrodniczych i krajobrazowych tych unikatowych siedlisk. Rozległy kompleks użytków ekologicznych znajduje się na lewym brzegu rzeki Obry przy rezerwacie Jezioro Wielkie. Porastające tu szuwary i łąki są miejscem lęgów miedzy innymi: derkacza i czajki.

Znaczna część Parku podlega również ochronie w zakresie międzynarodowego prawa ochrony przyrody. Są to obszary NATURA 2000: PLH080002 Rynna Jezior Obrzańskich – chroni siedliska przyrodnicze oraz PLB080005 Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry – chroni występujące tu ptaki.

Strony, na które warto zajrzeć:

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim

Lasy Państwowe

Geoportal

Internetowy System Aktów Prawnych

Polska Czerwona Księga Zwierząt – Bęzkręgowce

Przegląd Przyrodniczy

Gmina Pszczew

Gmina Przytoczna

Gmina Międzyrzecz

Park leży w obrębie atrakcyjnych krajobrazowo Pojezierzy: Lubuskiego i Wielkopolskiego. Obejmuje rynnę polodowcową, z największymi jeziorami parku oraz część doliny rzeki Obry. Krajobraz cechuje różnorodność form rzeźby terenu, takich jak rynny jeziorne, dolina rzeczna, wały ozowe, pagórki morenowe oraz równiny sandrowe.

Co nas wyróżnia?

Głównym skarbem Parku są wody powierzchniowe (13% pow.) oraz urozmaicona rzeźba terenu. Jeziora położone są głównie w obrębie rynny jezior pszczewskich o długości ok. 30 km. Ich czyste wody zachęcają do wypoczynku i sportów wodnych. W Parku znajduje się ponad 30 jezior o pow. powyżej 10 ha, położonych w niewielkiej odległości od siebie, układających się w ciąg biegnący z północnego zachodu na południowy wschód. Do największych z nich należą: jezioro Lubikowskie, będące jednocześnie najgłębszym z jezior w Parku (35,5 m), jezioro Chłop, jezioro Wielkie oraz jezioro Szarcz Duży.

Świat roślin i zwierząt w Parku.

Obszar Parku o dużym zróżnicowaniu przyrodniczym i krajobrazowym jest miejscem występowania wielu gatunków roślin i zwierząt, w tym rzadkich i chronionych. Obfitość wód decyduje o bogatej ichtiofaunie. Stwierdzono tu występowanie wielu gatunków ryb, m.in.: bolenia, kozę, sielawę i piskorza. W małych oczkach wodnych spotkać można traszkę zwyczajną i traszkę grzebieniastą, rzekotkę drzewną, kumaka nizinnego i grzebiuszkę ziemną. Znane są też archiwalne stanowiska występowania żółwia błotnego. Bogaty jest również świat awifauny. Do najliczniejszych grup zaliczamy gatunki wodne, związane z dużą liczbą jezior i rzek, m.in. łabędź niemy, gęgawa, krzyżówka, perkoz dwuczuby i rdzawoszyi, łyska, płaskonos, głowienka, gągoł, czy cyraneczka. Wśród zagrożonych ptaków drapieżnych występują: bielik, kania czarna i ruda, kobuz, orlik krzykliwy, trzmielojad oraz rybołów. W kompleksach leśnych żyją duże ssaki, a także spotkać można kilka gatunków nietoperzy, m.in.: borowiec wielki, borowiaczek, gacek brunatny, karlik malutki, karlik większy i nocek rudy. Szatę roślinną Parku tworzą głównie lasy, które zajmują ponad 68 % jego powierzchni. Przeważają zbiorowiska boru suchego i świeżego, z dominującą sosną. Domieszki stanowią: dąb, buk, świerk, olcha i brzoza. Flora Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, ze względu na swoje bogactwo była przedmiotem badań już w latach 70 – tych XX w. Wśród wielu występujących tu roślin, 8 gatunków objętych jest prawną ochroną ścisłą, a 20 ochroną częściową. Na uwagę zasługuje rosiczka okrągłolistna, rojnik pospolity, czy storczyk plamisty. Trzy istniejące w Parku rezerwaty przyrody chronią rzadko spotykaną roślinność oraz miejsce przebywania i lęgów ptaków. Są to rezerwaty: „Jeziora Gołyńskie”- zarastające jeziorko z chronioną roślinnością bagienną, „Jezioro Wielkie” – jest to rezerwat faunistyczny, który obejmuje jezioro oraz przylegający do niego fragment starodrzewia sosnowego i obszar szuwarowy i „Dąbrowa na Wyspie” – świetlista dąbrowa zlokalizowana na wyspie jeziora Lubikowskiego, chroniąca cenne gatunki roślin. Dodatkowo na terenie Parku zlokalizowanych jest 6 użytków ekologicznych oraz wiele pomników przyrody, do których należą głównie wiekowe dęby i lipy.

Dziedzictwo kulturowe

Pszczewski Park Krajobrazowy to również bogata historia i kultura. Miejscowość Pszczew, od której pochodzi nazwa Parku, swoje początki miała już w XIII wieku, a nawet w IX, jak wskazują na to znaleziska archeologiczne. Do dziś zachował się zabytkowy, późnorenesansowy kościół Św. Marii Magdaleny, barokowa plebania i zespół dworski z 2 połowy XIX. Odwiedzić tu można również muzeum regionalne „Dom Szewca”, które mieści się w drewniano-szachulcowej chacie, oraz punk widokowy „Góra wieżowa” z widokiem na jezioro Kochle.
W okolicach miejscowości Borowy Młyn, pod koniec stycznia 1945 roku rozegrała się jedna z większych bitew w tym regionie, w związku z tzw. Trzcielską Pozycją Przesłaniania. Do dziś możemy zobaczyć zachowany budynek strażnicy granicznej, liczne okopy oraz gniazda karabinów maszynowych. W krajobrazie Parku przy skrzyżowaniach dróg, odnajdziemy malownicze i ciekawe kapliczki przydrożne. Warto odwiedzić zlokalizowane w miejscowości Rokitno Sanktuarium Matki Bożej Rokitniańskiej, miejsce pielgrzymek wiernych, z słynącym łaskami obrazem Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej. Przy południowej granicy Parku, znajduje się miasto Trzciel (we wczesnym średniowieczu był to gród obronny), gdzie zobaczyć można m.in. kościół św. Wojciecha z 1510 r. oraz pozostałości żydowskiego cmentarza (nad jeziorem Żydowskim).