W Pszczewie, tuż obok budynku Ośrodka Edukacji Przyrodniczej (OEP), w niewielkim lasku zadomowiło się charakterystyczne rude zwierzątko – wiewiórka pospolita. Spoglądając z okna, pośród koron drzew, często można tu dostrzec te zgrabnie przemieszczające się i jakże cieszące oko stworzenia. Zapewne każdy z łatwością rozpoznaje to niewielkie rude zwierzątko, szczególnie uwielbiane przez dzieci. Przybliżę Państwu nieco wiadomości na jego temat.

Wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris) to gatunek pospolity i liczny na terenie całej Polski, podlega jednak całkowitej ochronie. Należy do gryzoni i może dla niejednego z nas być zaskakujące, że jest blisko spokrewniony z myszami, szczurami i bobrami. Ich wspólną cechą jest silna, stale rosnąca para zębów siekaczy i brak kłów. Wiewiórka charakteryzuje się smukłą i zgrabną sylwetką, a jej ciało ma długość 20-25 cm. Ubarwienie futra jest zazwyczaj rudobrązowe lub ciemnobrązowe, natomiast spód ciała biały.

Zimową porą sierść wiewiórki staje się gęstsza, w kolorze nieco bardziej popielatym, a uszy, zakończone charakterystycznymi pędzelkami z długich włosów. Podczas skoków z gałęzi na gałąź charakterystyczny długi i puszysty ogon pełni rolę spadochronu, jego rozmiar dorównuje długości ciała. To właśnie dzięki niemu wiewiórka doskonale porusza się zarówno wśród koron drzew, jak i po ich pniach, potrafi nawet zbiegać po pniu głową w dół. Jeśli podczas spaceru zauważycie, że z koron drzew sypią się łuski szyszek, możecie wypatrywać gdzieś nad głową wiewiórki. Żywi się ona głownie nasionami szyszek, orzechami, owocami i grzybami oraz owadami, ptasimi jajami, a nawet pisklętami. Ponieważ nie zapada w sen zimowy, robi zapasy w dziuplach i innych różnych zakamarkach drzew. Chowa również zapasy żywności, zakopując nasiona w ziemi, przyczyniając się w ten sposób do rozsiewu roślin. Wiewiórka zamieszkuje dziuple, a nawet obszerniejsze skrzynki lęgowe dla ptaków.

Na terenie OEP w Pszczewie często można ją zobaczyć buszującą w obrębie niewielkiego zadrzewienia, gdzie zrobiliśmy ekspozycję dotyczącą ptaków. Wiewiórka buduje również niezależnie od dziupli gniazda, które umieszcza w rozwidleniach gałęzi w pobliżu pnia, może też przerabiać opuszczone gniazda ptaków. Aktywna głównie w dzień, zamieszkuje wszelkiego rodzaju lasy, często parki czy ogrody. Tam też żyje samotnie, a w pary łączy się tylko podczas rui, w okresie od wczesnej wiosny do lata. Gra godowa u wiewiórek polega na licznych gonitwach po drzewach, pozornych walkach obu partnerów. Samica rocznie wydaje na świat 1-2 mioty po 2-5 młodych nagich i ślepych, które dopiero po dwóch miesiącach stają się samodzielne. Po roku młode wiewiórki uzyskują zdolność do rozrodu. Wiewiórka żyje ok. 5-6 lat, to więcej niż statystyczny szczur, ale krócej niż bóbr europejski, który w warunkach naturalnych może dożyć 30 lat. Zimą, poza gniazdem, pokazuje się też w cieplejsze dni.

Na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego wiewiórka pospolita jest dość powszechnym gryzoniem. Zadrzewienie przy budynku Ośrodka Edukacji Przyrodniczej to jedno z regularnych miejsc obserwacji wiewiórki w Pszczewskim Parku Krajobrazowym, dlatego zapraszam jej miłośników oraz zainteresowanych edukacją przyrodniczą do odwiedzin naszego ośrodka w Pszczewie.

Ewa Gąsior-Fryza
Specjalista Pszczewskiego Parku Krajobrazowego.