Wiosna… nieśmiało, wręcz bardzo powoli, ale nareszcie cieplejsze promienie słońca ogrzewają uśpioną roślinność i zachęcają zwierzęta do większej aktywności. Drzewa niepewnie zaczynają się zielenić, pierwsze wczesnowiosenne kwiaty, zwane geofitami, przekwitają, a w ich miejsce rozkwitają nowe, majowe gatunki, jak konwalia majowa, przytulia wonna czy czosnek niedźwiedzi. Leśne wędrówki to istny koncert ptasich treli, czasem nie sposób odróżnić gatunków, tak nieustannie
i donośnie prezentują swoje godowe głosy. Co by nie napisać o majowym lesie to i tak za mało, dlatego  warto wybrać się na spacer i czerpać z wiosennego lasu własnymi zmysłami.

Na majowy spacer zapraszamy do najmłodszego parku krajobrazowego w województwie lubuskim. To Gorzowski Park Krajobrazowy! Powstał w 2021 roku z przekształcenia położonej w województwie lubuskim części Barlinecko – Gorzowskiego Parku Krajobrazowego,

na podstawie uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego. Teren parku wraz z otuliną to ponad 24 tysiące ha lasów, jezior, pół i łąk, na terenie gmin Kłodawa i Strzelce Krajeńskie, charakteryzujących się ogromną różnorodnością siedlisk i bogactwem form życia.

Park znajduje się na północ od Gorzowa Wlkp. i w całości leży na Równinie Gorzowskiej, będącej rozległym, lekko falistym sandrem, cechujący się suchym i piaszczystym podłożem. Krajobraz tworzą rozległe bory sosnowe, południkowo poprzecinane krótkimi, lecz bystrymi i urokliwymi rzeczkami: Santoczną, Pełczem (Polka) i Kłodawką. Wraz z długimi, wąskimi jeziorami rynnowymi tj.: Mrowinko, Lubie, Chłop, Chłopek, tworzą interesujący i tajemniczy krajobraz ciągów wodnych, zacienionych lasem albo też trudnodostępnych szuwarów i bagien. Pomimo, iż park porastają głównie lasy sosnowe tworzące Puszczę Gorzowską, nietrudno znaleźć tu inne ciekawe zbiorowiska roślinne. Na wilgotniejszych siedliskach oraz dolinach rzek wykształciły się buczyny urozmaicone olsami, łęgami i licznymi torfowiskami. Na obrzeżach zarastających jezior w bezodpływowych obniżeniach terenu rosną bory bagienne. Obok sosny, brzozy omszonej i widłaka jałowcowatego, często spotkamy chronioną, trującą roślinę – bagno zwyczajne. Wydziela ona intensywny, bagienny zapach, od dawna używana jako środek odstraszający mole.

Niebywale interesujące podwodne łąki znajdziemy w czystych wodach wielu jezior, a tworzą je między innymi ramienice, jezierza morska czy zdrojek, jedyny podwodny gatunek mchu. W odsłoniętych miejscach, np. na mocno

nasłonecznionych zboczach tworzą się murawy kserotermiczne z roślinnością preferującą ciepłe siedliska. Wymienić tu możemy chronioną kocankę piaskową, aromatyczną macierzankę czy rozchodnika ostrego. Na rozgrzanej ziemi chętnie wygrzewają się zimnokrwiste gady: jaszczurki, padalce zaskrońce i gniewosze. Najcenniejsze zbiorowiska roślin i siedliska zwierząt zostały objęte ochroną w postaci rezerwatów przyrody. W rezerwacie „Dębina” pod ochroną znajduje się grąd środkowoeuropejski, a w czystym środowisku zachowało się aż 50 gatunków porostów nadrzewnych. Drugi leśny rezerwat to „Wilanów”, chroni on naturalny las mieszany z udziałem pomnikowych dębów, buków i sosen. W parku jest także rezerwat wodny „Rzeka Przyłężek”, chroniący fragment rzeczki oraz nadbrzeżne skarpy porośnięte lasem bukowym.

Park krajobrazowy to nie tylko ochrona przyrody, ale również dziedzictwa kulturowego. W Puszczy Gorzowskiej powstawały rozległe wsie, zajmujące się eksploatacją lasu oraz hutnictwem szkła – Łośno, Santoczno, Wilanów. W Dankowie podziwiać możemy założenie parkowo-pałacowe, zarówno budynki folwarczne, jak i brukowane drogi, kościół, cmentarze, mimo, że od lat nie odnawiane, do dziś zadziwiają swoim układem przestrzennym, informują o sposobie gospodarowania i bogactwie dawnych właścicieli.

Serdecznie zapraszamy na wędrówki pełne przygód do wszystkich parków krajobrazowych województwa lubuskiego.

Przygotowała: Agnieszka Szmatowicz, Główny specjalista w Gorzowskim Park Krajobrazowym i Parku Krajobrazowym „Ujście Warty”