Tereny ujścia Warty do Odry to jeden z najciekawszych przyrodniczo obszarów w Polsce. Rozległe, równinne i często podmokłe łąki oraz pastwiska tworzą swoisty charakter tego miejsca. Sieć znajdujących się tutaj niewielkich rzek i kanałów melioracyjnych liczy ponad 300 km długości i jest pozostałością rozbudowanych niegdyś odnóg rzeki Warty. Poza podmokłymi równinami występują tu także suche wysoczyzny oraz obszary pokryte lasami.
W celu ochrony tego wyjątkowego miejsca na przestrzeni wielu lat powoływano różne formy ochrony przyrody, takie jak np.: obszar Natura 2000, park narodowy, park krajobrazowy, użytki ekologiczne, pomniki przyrody oraz rezerwaty przyrody – w tym rezerwat przyrody „Dolina Postomii” oraz rezerwat przyrody „Lemierzyce”.
Obszar, na którym znajdują się te sąsiadujące ze sobą rezerwaty, położony jest w gminie Słońsk, po zachodniej stronie wsi Lemierzyce. Cechuje je niezwykłe usytuowanie - znajdują się one przy południowej krawędzi równinnej, szerokiej na kilkanaście kilometrów pradoliny Warty oraz wzdłuż rzeki Postomii o silnie meandrującym, naturalnym biegu. Najniższe partie rezerwatów leżą na wysokości 13 m n.p.m., natomiast najwyższe 35 m n.p.m.. Pomiędzy nimi znajdują się zbocza o nachyleniu dochodzącym do 60o, a to za sprawą kształtowania tego terenu podczas zlodowacenia.
Rezerwat przyrody „Lemierzyce” powstał w 1970 roku pod nazwą „Prapuszcza Lemierzyce”. Jest to niewielki rezerwat, bo o powierzchni 3,4 ha. Głównym celem ochrony jest zachowanie
Po zachodniej stronie rezerwatu przyrody „Lemierzyce” znajduje się znacznie większy, bo aż prawie 69 hektarowy rezerwat przyrody „Dolina Postomii”. Powstał on w 2005 roku. W rezerwacie tym występują zbiorowiska szuwarowe graniczące z pasem łęgów olszowo-jesionowych, a strome krawędzie porośnięte są przez lasy wielogatunkowe, głównie grądowe i dąbrowy. Pośród licznych uskoków terenu można napotkać piękne uroczysko
z wypływającym źródełkiem. Flora rezerwatu jest również zachwycająca. Wiele gatunków roślin to gatunki rzadkie, np. czerniec gronkowy, paprotka zwyczajna, kokorycz wonna. Liczne drzewa osiągają rozmiary pomnikowe, zwłaszcza dęby, wiązy, topole i buki. Na terenie rezerwatu znajduje się wiele zamierających drzew, których rola w ekosystemach jest nieoceniona – jest to miejsce życia rzadkich owadów oraz grzybów. Stwierdzono 32 gatunki chrząszczy z rodziny kózkowatych w tym pachnicę dębową i kozioroga dębosza. Rezerwat jest także ostoją dla około 50 gatunków ptaków, m.in.: pięciu gatunków dzięciołów, w tym dzięcioła średniego, kani rudej, bielika, dlatego nie zapomnijmy o lornetce i aparacie fotograficznym!
Piękno tych rezerwatów możemy podziwiać podczas wycieczki rowerowej, pieszej bądź spływu kajakowego. Przejazd rowerem jest możliwy drogą szutrową znajdującą się na wale przeciwpowodziowym między Słońskiem, a Lemierzycami, z którego rozciąga się wspaniały widok na te chronione tereny. Miłośnicy kajakarstwa mogą przepłynąć wzdłuż rezerwatów rzeką Postomią (bez konieczności przenoszenia kajaków), a pieszą wędrówkę można odbyć ścieżką edukacyjną „Szlak dzięcioła”. Na jej trasie znajdują się tablice informujące o miejscowych atrakcjach przyrodniczych. W 2019 roku trasa została odnowiona i wzbogacona o parking samochodowy, plac zabaw oraz wiatę przy Leśnictwie Lemierzyce oraz wieżę obserwacyjną i przystanek kajakowy.
Coraz częściej rezerwaty przyrody udostępniane są turystom poprzez wytyczanie ścieżek przyrodniczych. Korzystajmy z nich mądrze, zgodnie z obowiązującymi na ich terenie zasadami, aby mogły cieszyć jak najwięcej osób spragnionych kontaktu z dziką przyrodą. Gorąco zachęcamy do spacerów z lornetką i aparatem, podziwiania piękna ojczystej przyrody, nie tylko rezerwatów, ale i wszystkich parków krajobrazowych województwa lubuskiego.
Przygotowała:
Natalia Borkowska-Wójcik
St. Specjalista w Barlinecko-Gorzowskim Parku Krajobrazowym
i Parku Krajobrazowym „Ujście Warty”
Źródła informacji: A. Jermaczek, M. Maciantowicz „Rezerwaty przyrody w województwie lubuskim”; D. Iwaszko, T. Kozłowski, W. Piworun „Rezerwaty przyrody w województwie lubuskim”