Płazy są kręgowcami zmiennocieplnymi, ich temperatura ciała zależy od otoczenia, w którym się znajdują. Zamieszkują różnorodne siedliska, możemy je spotkać na lądzie, w gruncie, na drzewach oraz wodach słodkich. Lubią środowisko wilgotne. W Polsce płazy objęte zostały ścisłą ochroną gatunkową. Pełnią bardzo ważną rolę w ekosystemie ponieważ m.in. to one regulują liczebność owadów. Ratując nas przed plagą komarów.

 Na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego znajduje się wiele miejsc bytowania płazów. Do największych jezior na tym terenie zaliczamy: Lubikowskie, Chłop, Wielkie, oraz Szarcz. Przez Pszczewski Park Krajobrazowy przepływa także rzeka Obra. Przy linii brzegowej wód znajduje się wiele zatoczek, półwyspów, wysp, oczek wodnych. Przy tak dużej ilości zbiorników wodnych w Parku, nietrudno o spotkanie z tymi tajemniczymi zwierzętami. Spotkać tu możemy m.in.: kumaka nizinnego, grzebiuszkę ziemną oraz ropuchę szarą.

Kumak nizinny Bombina bombina przysmakiem kumaka są komary.fot. Krzysztof GajdaKumak nizinny (Bombina bombina) - jest płazem z rodziny kumakowatych o drobnej budowie ciała,  długości 6 cm oraz masie ciała ok. 6 g. Trudno pomylić go z żabą ze względu na jego charakterystyczny wygląd. Głowę ma mała, płaską, całe ciało mocno spłaszczone. Oczy małe, znajdujące się z tyłu głowy a źrenice w kształcie serca. Charakterystyczne u kumaków nizinnych jest ubarwienie brzucha, który pokryty jest jaskrawymi czerwonymi lub pomarańczowymi plamami o charakterystycznym kształcie, na popielatym tle oraz niewielkie plamki białego koloru, szczególnie na bokach ciała. Wystraszony kumak odwraca się na plecy i nieruchomieje, pokazując swoje odstraszające ubarwienie brzucha. Jest to jego zachowanie obronne. Kumak nizinny odżywia się głównie larwami i postaciami dorosłymi owadów wodnych, pająków i skorupiaków. Jesienią, gdy temperatura wody spadnie poniżej ok. 10 stopni Celsjusza, kumaki opuszczają zbiorniki wodne i wychodzą na ląd w poszukiwaniu miejsca na zimowanie. Jak wszystkie płazy, kumak nizinny zapada w sen zimowy wybierając nory ziemne. Zimuje na głębokości ok. 50 cm, zwykle gromadnie, często wspólnie z ropuchami i traszkami. W momencie zagrożenia  jego ciało pokrywa wydzielina zawierająca frynolicynę, trującą substancję, może wywołać silne podrażnienia.

Grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus płaz który pachnie czosnkiem fot. archiwum PPKGrzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus) - jest płazem z rodziny grzebiuszkowatych o  niewielkiej, krępej budowie ciała. Długość ok 5–8 cm, masie ciała 20–30 g, szerokim i krótkim tułowiu oraz krótkich i dobrze umięśnionych kończynach tylnych. Wyglądem przypomina ropuchę, zwłaszcza po nadęciu płuc. Głowę ma dużą, oczy silnie wystające z pionową źrenicą. Czaszka pomiędzy oczami jest znacznie uwypuklona. Skóra jest gładka. Na palcach tylnych kończyn posiada dobrze rozwinięte błony pływne. Grzbiet ciała jest koloru jasnopopielatego, żółtopopielatego lub oliwkowego, pokryty plamami. Brzuszna powierzchnia ciała jasnokremowa i prawie bezplamista. Grzebiuszka ziemna prowadzi nocny tryb życia (z wyjątkiem okresu godowego, kiedy jest aktywna również w dzień). Jest płazem powolnym. Przestraszona nie ucieka, lecz zagrzebuje się w ziemi. Odżywia się owadami. Na zimę zapadając w sen zimowy zagrzebuje się w wykopanej przez siebie głębokiej norze w ziemi. Ciekawostką jest to, że jak podrapie się jej skórę, wydziela z gruczołów skórnych ostrą woń czosnku.

Ropucha szara Bufo bufo największa ropucha w Polsce fot. Krzysztof GajdaRopucha szara (Bufo bufo) – jest płazem z rodziny ropuchowatych,  największa z  polskich i europejskich ropuch. Samce dorastają do 6-10 cm długości, samice są większe (7-15 cm). Rekordowo duże osobniki miały 20 cm długości. Ciało jest krępe, krótkie, masywnie zbudowane natomiast kończyny krótkie i silne. Głowę ma dużą, pysk zaokrąglony. Oczy są duże, źrenice poziome z tęczówką złotą. Skórę grzbietu ma chropowatą z licznymi brodawkami.  Brzuch w kolorze jaśniejszy, brudnoszarym, pokrytym plamami. Prowadzi wieczorny i nocny lądowy tryb życia. Ropucha szara jest bardzo żarłoczna. Poluje na duże dżdżownice, nagie ślimakiowady oraz  pająki. Ropuchy szare zimują w różnego rodzaju dziurach w ziemi, czasem w piwnicach, często gromadnie z innymi płazami. Jako jedna z nielicznych pożera stonkę ziemniaczaną. Jest największym płazem bezogonowym Europy oraz płazem długowiecznym – może żyć nawet 40 lat.

Zapraszamy do zwiedzania lubuskich parków krajobrazowych oraz poszukiwań tych pięknych płazów. W Ośrodku Edukacji Przyrodniczej na terenie Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, prowadzona była ochrona czynna kuma nizinnego, którego możemy usłyszeć wiosną odwiedzając ośrodek.

 

Anna Krajewska

Specjalista w Pszczewskim Parku Krajobrazowym