Sezon wakacji w Barlinecko-Gorzowskim Parku Krajobrazowym minął pod znakiem pleneru rzeźbiarskiego „Natura i kultura”. Z końcem czerwca do siedziby Parku w Lipach zjechała grupa rzeźbiarzy, dla których przygotowano 5 topolowych bali do działań artystycznych. W efekcie ich prac, na terenie zielonym przy Leśnej Stacji Dydaktycznej powstały sylwetki: traszki grzebieniastej, zaskrońca zwyczajnego, rzekotki drzewnej, żółwia błotnego oraz jaszczurki zwinki. Drewniane figury tych chronionych zwierząt głównie służyć będą jako pomoce dydaktyczne podczas zajęć przyrodniczych, ale także turystom i społeczności lokalnej oraz innym osobom zainteresowanym pięknem i bogactwem świata przyrodniczego i kulturalnego regionu.
Wymienione gatunki zwierząt należą do gromady gadów i płazów. Wszystkie podlegają ochronie prawnej w Polsce, stąd też mają szczególne znaczenie dla przyrody lokalnej i krajowej. Ich obecność na terenie województwa lubuskiego w istotnym stopniu zwiększa bioróżnorodność gatunkową naszej przyrody, co jest bardzo istotne również z punktu widzenia umów międzynarodowych takich jak np. Konwencja o różnorodności biologicznej. W takiej sytuacji warto sobie przybliżyć kilka informacji na temat tych fascynujących gatunków.

Rzekotka drzewna fot. N. Borkowska Wójcik
Rzekotka drzewna fot. N. Borkowska Wójcik
Rzekotka drzewna Hyla arborea swą nazwę zawdzięcza specyficznemu zachowaniu, a dzięki umaszczeniu jest nie do pomylenia z żadnym innym płazem bezogoniastym w Polsce. Rzekotka jest niemal jednolicie jaskrawo zielona z wierzchu, samce wydają głosy godowe podobne do „grzechotki” a obecność czepnych przylg na palcach pozwala takim osobnikom na wspinaczkę na wszelkie rośliny, w tym również na drzewa. Stąd właśnie nazwa dla tego „grzechoczącego drzewołaza”.
Traszka grzebieniasta Triturus cristatus również jest płazem,

Traszka grzebieniasta fot. N. Borkowska Wójcik
Traszka grzebieniasta fot. N. Borkowska Wójcik

 czyli takim najbliższym kuzynem żab, ropuch i kumaków. Różni się jednak od nich obecnością ogona, dlatego zaliczana jest do płazów ogoniastych. Traszki występują zarówno w wodzie jak i na lądzie. Są sprawnymi pływakami, natomiast w przypadku poruszania się po lądzie – robią to bardzo ociężale. Zazwyczaj skrywają się wówczas w rozpadliskach gruntu, a na powierzchnię wychodzą gdy robi się ciemno.

Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix to chyba najlepiej znany polski gad. Dość pospolity zwłaszcza nad większością jezior, sprawnie pływający ciemnozielony wąż z żółtymi plamami za

Zaskroniec zwyczajny fot. N. Borkowska Wójcik
Zaskroniec zwyczajny fot. N. Borkowska Wójcik
skroniami. Jest niejadowity, towarzystwo ludzi jest w stanie zaakceptować i pływać w pobliżu kąpiących się plażowiczów, a jedynie niepokojony przez człowieka może oblać go dość śmierdzącą cieczą.


Jaszczurka zwinka Lacerta agilis jest również dość dobrze znanym gadem – jednakże w przeciwieństwie do węży charakteryzuje się obecnością odnóży. Zwinki lubią wygrzewać się w

Jaszczurka zwinka fot. N. Borkowska Wójcik
Jaszczurka zwinka fot. N. Borkowska Wójcik
promieniach słońca, na nagrzanych kamieniach lub składach drewna, zjadają mnóstwo owadzich szkodników a w okresie godowym samce przybierają szatę o zielonym deseniu. W sytuacjach stresowych mogą odrzucić fragment ogona pochwyconego przez napastnika i uciec w bezpieczne schronienie.
Żółw błotny Emys orbicularis to z kolei jedyny rodzimy przedstawiciel „pancernych” gadów – posiadających twardą skorupę, która stanowi ich dom i schronienie. Są bardzo płochliwe, z daleka słyszą i widzą ludzi, dzięki czemu
Żółw błotny fot. N. Borkowska Wójcik
Żółw błotny fot. N. Borkowska Wójcik
szybko chowają się pod wodą. Są bardzo rzadkie, długowieczne, a rozmiar ich pancerza wynosi ok. 20-30 cm. Uwielbiają błotniste tereny i słoneczne plaże. W Polsce są silnie zagrożone wyginięciem (kategoria EN wg. Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt).
Służba Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego zachęca do poznawania tych jakże interesujących gatunków zwierząt występujących na terenie województwa lubuskiego oraz serdecznie zaprasza do podziwiania dzieł artystów w Leśnej Stacji Dydaktycznej w Lipach.

logo funduszu kopiaPlener „Natura i kultura” dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.

Autor:
Paweł Cieniuch
Gł. Specj. w BGPK i PK”UW”