Piękne i delikatne. Kojarzą się z ciepłą słoneczną pogodą. Ciszą, spokojem, delikatnością i lekkością. Mowa o motylach. Te cieszące oczy niegroźne owady towarzyszą nam na co dzień od pierwszych cieplejszych wiosennych dni. Aby je zaobserwować nie potrzebujemy zbyt wiele wysiłku. Spacer po lesie, wyjście na łąkę czy do własnego ogródka w ładną pogodę sprawia, że mamy szansę podziwiać te skrzydlate stworzenia bez wielkiego wysiłku. Ważną informacją jest to, że motyle możemy podzielić ogólnie na dwie grupy: motyle dzienne oraz motyle nocne. Te nocne potocznie nazywamy ćmami. Ale tutaj uwaga. Niektóre motyle nocne są aktywne także w ciągu dnia. Jak odróżnić ćmę od motyla? Najprościej spojrzeć na ułożenie ich skrzydeł podczas odpoczynku. Motyle dzienne składają je pionowo nad tułowiem (fot. 1.), natomiast ćmy trzymają skrzydełka ułożone dachówkowato lub płasko (fot. 2.). W naszym kraju możemy zaobserwować 163 gatunki motyli dziennych natomiast ciem aż ponad 3 tysiące.

Najbardziej znanymi i najwcześniej obserwowanymi w wiosenne dni motylami jest cytrynek latolistek oraz rusałka pawik. Coraz cieplejsza aura powoduje wylęg coraz to nowych gatunków motyli. Im bardziej kwiecista łąka tym różnorodność gatunkowa motyli wzrasta. Związane jest to przede wszystkim z tym, że dany gatunek motyla ma swoje rośliny pokarmowe i z ich nektaru najchętniej korzysta. Tak na przykład modraszek nausitous i telejus  pobierają nektar z kwiatostanów krwiściąga lekarskiego (fot. 3.) a zieleńczyk ostrężyniec z borówki czarnej. Część motyli, głównie modraszki preferują rośliny o kwiatach różowych i fioletowych, natomiast też są takie gatunki motyli dziennych co preferują tylko te białe np. zorzynek rzeżuchowiec. Motyle nie korzystają tylko i wyłącznie z nektaru. Niektóre gatunki odżywiają się także rosą miodową czyli spadzią, fermentującymi owocami, płynami z odchodów bądź padliny, a także sokami wyciekającymi z uszkodzonych drzew. Przykładowo na gnijących jabłkach można zaobserwować rusałkę pawik, lub rusałkę ceik a na zwierzęcych odchodach mieniaka strużnika.

Obecność dorosłej formy motyla w danym środowisku niesie za sobą pewne konsekwencje. Motyle te składają na niektórych roślinach jaja, z których potem wykluwają się gąsienice. Mają one piękne ubarwienie i są bardzo żarłoczne (fot. 4 i 5). Osoby hodujące w swoim ogrodzie kapustę wiedzą jak bielinek kapustnik może zniszczyć ich plony. Wiele też nazw gatunkowych wskazuje gdzie larwy motyli mogą żerować np. rusałka pokrzywnik na pokrzywie (fot. 6.), rusałka osetnik na ostach i ostrożeniach (fot. 7.), zorzynek rzeżuchowiec na roślinie rzeżuchy łąkowej.

Mimo, że niektóre gatunki mogą niszczyć rośliny ogrodowe to i tak widok latających, kolorowych motyli cieszy wielu z nas. Co zatem zrobić aby cieszyć się ich widokiem w swoim najbliższym otoczeniu? Warto na swoich przydomowych ogródkach, działkach czy też balkonach zainwestować w rośliny przywabiające motyle (fot. 8, 9 i 10). Tutaj nie sposób nie wspomnieć o budlei Dawida (fot. 11.) zwanym także krzewem motyli, który podczas kwitnienia jest wręcz masowo obsiadany przez te owady. Inne gatunki zwabiające motyle to m.in.: lilaki, astry, jeżówki, cynie, macierzanki, floksy, aksamitki, krwawniki, szałwie, lawendy, mięty, a także kwitnące krzewy malin czy jeżyn. Nie zapominajmy także żeby pozostawić gdzieś na uboczu ogrodu np. w pobliżu kompostownika kępy pokrzyw, gdyż motyle potrzebują takich roślin, na których zostaną złożone jaja a potem będą żerować gąsienice. 

Edyta Gajda
Starszy Specjalista w KPK i PK"ŁM"