Schyłek lata i początek jesieni to czas największego wysypu grzybów. W tym okresie tłumy grzybiarzy udają się na leśne wycieczki z których wracają z pełnymi koszami. Mogłoby się wydawać, że podczas grzybobrania poza borowikami, kurkami czy maślakami nie natrafimy na nic więcej. Nic mylnego, przebogaty świat grzybów nie kończy się jednak na tak prostych formach. Lasy Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego obfitują w bogate królestwo grzybów. Znajdziemy tu nie tylko powszechnie znane grzyby, ale też niezwykle zróżnicowane pod względem barw, kształtów, a nawet zapachów.

Próchnilec gałęzisty
Próchnilec gałęzisty
Wiosną pojawia się wiele interesujących gatunków, które na swoje siedliska wybierają próchniejące drewno. Jednym z ciekawszych pod względów kształtu i koloru jest Próchnilec gałęzisty (xylaria hypoxyolon), który występuje na próchniejącym drewnie drzew liściastych, jednak najczęściej spotykany jest na pniach. Pojawia się od wiosny do jesieni. Przybiera bardzo charakterystyczne formy, kształtem przypomina jelenie rogi. Owocnik osiąga wysokość od 3 do 5 cm, jest spłaszczony i wysmukły. Górna część jest biaława od zarodników a dolna czarnawa. Na górnej części grzyba wiosną powstają w otoczniach worki z zarodnikami. W Polsce jest gatunkiem pospolitym.

Na owocniku tęgoskóra, zwykle na tęgoskórze cytrynowym wyrasta Podgrzybek tęgoskórowy zwany podgrzybkiem pasożytniczym (Xerocomus parasiticus).

Podgrzybek tęgoskórowy
Podgrzybek tęgoskórowy
Spotykany jest od sierpnia do października. Kapelusz podgrzybka tęgoskórowego ma najczęściej od 3 do 7 cm średnicy. Jest koloru białawozielonkawego, brązowawego lub szarooliwkowego z rdzawym odcieniem. Trzon ma 3-7 cm, jest żółty lub brązowożółty, walcowaty, u doły trochę cieńszy, zwykle mocno wygięty. Podgrzybek tęgoskórowy należy do grupy najrzadszych grzybów Polski i obecnie objęty jest częściowa ochrona gatunkową.

Szyszkowiec łuskowaty
Szyszkowiec łuskowaty
Rzadko spotykanym grzybem występującym głównie na terenach górzystych południowej Polski a spotykanym w lasach lubuskich Parków Krajobrazowych jest Szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces strobilaceus). Rośnie w różnego typu lasach, najczęściej w buczynach i borach świerkowych. Szyszkowiec jest grzybem mykoryzowym, tworzy symbiozę z różnymi gatunkami drzew, np. z bukiem, a na terenach górzystych ze świerkiem i jodłą. Spotykany jest od sierpnia do października. Kapelusz ma najczęściej od 4 do 15 cm średnicy, wypukły, kolor szary, brązowawy, pokryty dużymi jedwabistymi kosmkami zebranymi w grube dachówkowato ułożone odstające łuski. Trzon jest walcowaty o długości od 7 do 15 cm, zabarwiony podobnie jak kapelusz pokryty szarobrunatnymi kosmkami. Szyszkowiec łuskowaty objęty jest częściową ochrona gatunkową.

Wczesną wiosną tuż po roztopach a niekiedy w bezśnieżne zimy, na opadłych gałęziach drzew liściastych, często zagrzebanych w ziemi rośnie

Czarka austryjacka
Czarka austryjacka
Czarka austryjacka (Sarcoscypha austriaca). Ma charakterystyczny wygląd i trudno ją pomylić z innymi gatunkami grzybów. Owocniki mierzą od 1 do 5 cm średnicy w kolorze czerwonym, pomarańczowoczerwonym, ceglastoczerwonym. Owocnik na początku jest purchawkowaty, później szerzej rozpostarty, miseczkowaty, owalny i nerkowaty. Stare owocniki mogą być nawet talerzykowato rozpostarte. Czarka austryjacka rośnie na gałązkach wierzb, olszach, klonach w wilgotnych lasach. Do 2014 roku podlegała ochronie prawnej.

Sarniak sosnowy
Sarniak sosnowy
Bezpośrednio na ziemi wyrasta Sarniak dachówkowaty (Sarcodon imbricatus). Przybiera charakterystyczny wygląd i dlatego na pierwszy rzut oka łatwo je odróżnić od innych gatunków. Kapelusz mierzy od 6 do 20 cm średnicy. Powierzchnia pokryta grubymi, koncentrycznie ułożonymi łuskami najczęściej o brunatnej barwie. Na spodniej stronie kapelusza występują białawe, szare lub brązowawe kolce. Trzon cylindryczny w kolorze białawym później brunatnym o długości do 8 cm. Spotykany jest w lasach iglastych od sierpnia do listopada. Sarniak dachówkowaty do 2014 roku podlegał ochronie gatunkowej.

Pięknonóg największy
Pięknonóg największy
Na martwych drewnie drzew iglastych i liściastych rośnie Pieknonóg największy (Calocera viscosa). Ma charakterystyczny wygląd i trudno go pomylić z innymi gatunkami. Owocnik osiąga do 8 cm wysokości, zabarwiony jest na żółto lub żółtopomarańczowo. Gałązki mają cylindryczny lub lekko spłaszczony kształt, zaostrzone na wierzchołkach. Spotkac go można od czerwca do listopada. W Polsce jest pospolity.

Od maja do września na pniach drzewa liściastych: dębach, topolach, wierzbach można spotkać żółciaka siarkowego (Laetiporus sulphureus).

Żółciak siarkowy
Żółciak siarkowy
Występuje w lasach, parkach i zadrzewieniach. Owocniki maja bardzo charakterystyczny wygląd i trudno pomylić je z innymi grzybami. Mierzą od 30 do 50 cm, wachlarzowate lub półkoliste o jaskrawej siarkowożółtej lub żółtopomarańczowej barwie, która wiekiem jaśnieje. Brzeg owocnika jest zaokrąglony, falisty lub powyginany. Najczęściej występują w dużych skupieniach. Żółciak siarkowy jest grzybem pasożytniczym powodującym brunatna zgniliznę drzew. Suchy żółciak jest bardzo dobrym materiałem do krzesania ognia krzesiwem tradycyjnym, podobnie jak hubiak pospolity. W Polsce jest gatunkiem pospolitym.

Służba Łagowsko-Sulęcińskiego Parku Krajobrazowego zachęca do poznawania przebogatego świata grzybów występujących na terenie Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego.

 

Przygotował:
Dawid Karzólewski
Główny Specjalista w
Łagowsko-Sulęcińskim
Parku Krajobrazowym