Sezon wakacji w Barlinecko-Gorzowskim Parku Krajobrazowym minął pod znakiem pleneru rzeźbiarskiego „Natura i kultura”. Z końcem czerwca do siedziby Parku w Lipach zjechała grupa rzeźbiarzy, dla których przygotowano 5 topolowych bali do działań artystycznych. W efekcie ich prac, na terenie zielonym przy Leśnej Stacji Dydaktycznej powstały sylwetki: traszki grzebieniastej, zaskrońca zwyczajnego, rzekotki drzewnej, żółwia błotnego oraz jaszczurki zwinki. Drewniane figury tych chronionych zwierząt głównie służyć będą jako pomoce dydaktyczne podczas zajęć przyrodniczych, ale także turystom i społeczności lokalnej oraz innym osobom zainteresowanym pięknem i bogactwem świata przyrodniczego i kulturalnego regionu.
Wymienione gatunki zwierząt należą do gromady gadów i płazów. Wszystkie podlegają ochronie prawnej w Polsce, stąd też mają szczególne znaczenie dla przyrody lokalnej i krajowej. Ich obecność na terenie województwa lubuskiego w istotnym stopniu zwiększa bioróżnorodność gatunkową naszej przyrody, co jest bardzo istotne również z punktu widzenia umów międzynarodowych takich jak np. Konwencja o różnorodności biologicznej. W takiej sytuacji warto sobie przybliżyć kilka informacji na temat tych fascynujących gatunków.

Rzekotka drzewna Hyla arborea swą nazwę zawdzięcza specyficznemu zachowaniu, a dzięki umaszczeniu jest nie do pomylenia z żadnym innym płazem bezogoniastym w Polsce. Rzekotka jest niemal jednolicie jaskrawo zielona z wierzchu, samce wydają głosy godowe podobne do „grzechotki” a obecność czepnych przylg na palcach pozwala takim osobnikom na wspinaczkę na wszelkie rośliny, w tym również na drzewa. Stąd właśnie nazwa dla tego „grzechoczącego drzewołaza”.
Traszka grzebieniasta Triturus cristatus również jest płazem,

 czyli takim najbliższym kuzynem żab, ropuch i kumaków. Różni się jednak od nich obecnością ogona, dlatego zaliczana jest do płazów ogoniastych. Traszki występują zarówno w wodzie jak i na lądzie. Są sprawnymi pływakami, natomiast w przypadku poruszania się po lądzie – robią to bardzo ociężale. Zazwyczaj skrywają się wówczas w rozpadliskach gruntu, a na powierzchnię wychodzą gdy robi się ciemno.

Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix to chyba najlepiej znany polski gad. Dość pospolity zwłaszcza nad większością jezior, sprawnie pływający ciemnozielony wąż z żółtymi plamami za

skroniami. Jest niejadowity, towarzystwo ludzi jest w stanie zaakceptować i pływać w pobliżu kąpiących się plażowiczów, a jedynie niepokojony przez człowieka może oblać go dość śmierdzącą cieczą.

Jaszczurka zwinka Lacerta agilis jest również dość dobrze znanym gadem – jednakże w przeciwieństwie do węży charakteryzuje się obecnością odnóży. Zwinki lubią wygrzewać się w

promieniach słońca, na nagrzanych kamieniach lub składach drewna, zjadają mnóstwo owadzich szkodników a w okresie godowym samce przybierają szatę o zielonym deseniu. W sytuacjach stresowych mogą odrzucić fragment ogona pochwyconego przez napastnika i uciec w bezpieczne schronienie.
Żółw błotny Emys orbicularis to z kolei jedyny rodzimy przedstawiciel „pancernych” gadów – posiadających twardą skorupę, która stanowi ich dom i schronienie. Są bardzo płochliwe, z daleka słyszą i widzą ludzi, dzięki czemu

szybko chowają się pod wodą. Są bardzo rzadkie, długowieczne, a rozmiar ich pancerza wynosi ok. 20-30 cm. Uwielbiają błotniste tereny i słoneczne plaże. W Polsce są silnie zagrożone wyginięciem (kategoria EN wg. Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt).
Służba Barlinecko-Gorzowskiego Parku Krajobrazowego zachęca do poznawania tych jakże interesujących gatunków zwierząt występujących na terenie województwa lubuskiego oraz serdecznie zaprasza do podziwiania dzieł artystów w Leśnej Stacji Dydaktycznej w Lipach.

Plener „Natura i kultura” dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.

Autor:
Paweł Cieniuch
Gł. Specj. w BGPK i PK”UW”