Mówi się, że bociany dzieci przynoszą… Jedni twierdzą z uśmiechem na ustach, że to bajka opowiadana dzieciom. Owszem, w stosunku do człowieka to jest bajka, ale obserwując świat przyrody można dojść do innego wniosku…

Przylot bocianów jest jednym z pierwszych widocznych sygnałów mówiących, że mamy już wiosnę. A na wiosnę przyroda wykorzystuje całą swoją wewnętrzną energię, aby każdy gatunek zarówno rośliny jak i zwierzęcia mógł nadal istnieć, co za tym idzie, wydać na świat potomstwo. Pierwsze ciepłe promienie słoneczne budzą trawy, kwiaty, pszczoły, motyle, ptaki i zwierzęta. Pojawia się moc barw, zapachów, które powodują, że aż chce się żyć i przekazywać to życie dalej. Słońce, którego z dnia na dzień jest coraz więcej i daje coraz więcej ciepła, powodują szybki wzrost każdej rośliny. Podziwiamy je za piękno, moc barw, zapach kwiatów wabiący owady. To w głównej mierze dzięki nim dochodzi do ich zapylenia (oprócz owadów w zapylaniu roślin bierze udział także wiatr), a po pewnym czasie do wydania na świat jak największej ilości nasion, z których w przyszłym roku będziemy mogli podziwiać ponownie to samo dzieło. Także dzięki nim możemy cieszyć się mocą, zapachem, słodyczą owoców: jabłoni, czereśni, malin i wielu, wielu innych.

A co się dzieje w świecie zwierząt? Płazy po wybudzeniu z zimowego snu wracają do swoich rodzinnych zbiorników wodnych i tam przystępują do godów. Ich wspaniałego godowego koncertu w zależności od gatunku możemy posłuchać już nawet w ciągu pierwszych ciepłych dni marca. W tym czasie możemy zaobserwować jak zbiorniki wodne zapełniają się galaretowatą substancją, z której po kilkunastu dniach „rodzą się” miliony młodych kijanek a później przeobrażają się one w dorosłe osobniki żab lub ropuch. Motyle, które kojarzą się Nam z pięknymi kwiatami, po nastaniu wiosny jak najszybciej chcą zadbać o przetrwanie gatunku, ponieważ niektóre z nich w formie dorosłej żyją bardzo krótko. Przystąpienie do poszukiwania partnera, kopulacja i złożenia na roślinie żywicielskiej jaj są dla nich najważniejszym życiowym zadaniem.

Ze świata ornitofauny można zaobserwować, że nie tylko bociany przylatują do nas na wiosnę, żeby złożyć jaja i wychować młode. Pojawiają się w naszym kraju skryte słowiki, głośno śpiewające na polach skowronki, figlarne jaskółki oraz majestatyczne i drapieżne kanie: czarna i ruda, a także te całkiem malutkie kiwające ogonkami pliszki siwe, czy trzeszczące z pomarańczowymi ogonkami kopciuszki. Wiosną, każdy z nich chce być atrakcyjny dla swojej partnerki, gdyż to właśnie Pan ptaszek swoją siłą, atrakcyjnością, barwą upierzenia chce zwabić dla siebie Panią, z która założy rodzinę. Natomiast Pani wybiera Pana o jak najładniejszym upierzeniu, barwach, sile, gdyż te cechy gwarantują danemu gatunkowi że ich przyszłe dzieci otrzymają „odpowiednie geny” i będą w dobrej kondycji do wylotu i rozpoczęcia samodzielnego życia.

Jeśli chodzi o miejsce założenia rodziny, to potrzeba istnienia gatunku jest tak silna, że ptaki (szczególnie te małe), mogą zakładać gniazda w bardzo różnorodnych miejscach. Wiadomo tradycyjnie że są to gniazda: na drzewach, w dziuplach, w zakrzaczeniach, trzcinach. Także zauważalne charakterystyczne domki pod okapami dachów dla oknówek czy wewnątrz zabudowań gospodarczych dla dymówek (oba gatunki popularnie nazywane są jaskółkami). Jednak rozwój gospodarczy, chęć ekonomicznego ogrzewania pomieszczeń a także wymogi np. sanepidowskie powodują, że np. miejsca hodowli zwierząt są szczelnie zamykane a nawet klimatyzowane, miejsca wentylacyjne zablokowane kratami, w dachach brak choćby małej luki gdzie takie małe stworzenia mogłyby zbudować dla siebie i swoich dzieci dom. Także brak starodrzewu i wszechobecne monokultury sosnowe powodują, że jest coraz mniej odpowiednich dla ptaków miejsc lęgowych. Z tego też względu Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego podjął się pomocy dla mazurków wywieszając we wszystkich parkach krajobrazowych naszego województwa budki lęgowe.

Ssaki są grupą zwierząt troszkę różniąca się pod względem zakładania rodziny od pozostałych tu wyżej wymienionych zwierząt. U większych ssaków np. u jeleni, dzików gdzie ciąża trwa stosunkowo długo, do okresu godowego dochodzi jesienią lub późną jesienią, a młode przychodzą na świat w maju. U saren, borsuków, gronostaja obserwuje się natomiast zjawisko ciąży przedłużonej. Zjawisko to polega na przerwaniu rozwoju zarodka i ponownym wznowieniu go w odpowiednim czasie, tak żeby młode przyszły na świat w okresie wiosennym, czyli wtedy gdy budzi się życie.

Choć wspomniany na początku przysłowiowy bocian, jak wiadomo wprost dzieci na świat nie przynosi, to jego pojawienie się w rodzinnych stronach jest oznaką nowego życia, co możemy sami zobaczyć i obserwować spacerując i podziwiając przyrodę na przykładzie Parków Krajobrazowych Województwa Lubuskiego.

 

 

Specjalista KPK i PK"ŁM"

Edyta Róż